DuoKomp Księga Podatkowa 2024 JPK 10.1 - Dokumentacja

Rozdział 4.2.
Raportowanie fiskalne »
JEDNOLITY PLIK KONTROLNY (JPK)

Co to jest Jednolity plik kontrolny?

Jednolity plik kontrolny (JPK) jest plikiem tworzonym m.in. przez oprogramowanie sprzedażowe i księgowe, który w określonych sytuacjach przewidzianych prawem jest udostępniany organom podatkowym. Może on pełnić również inne funkcje, takie jak przenoszenie danych pomiędzy różnymi systemami księgowymi i sprzedażowymi. Z technicznego punktu widzenia JPK jest dokumentem XML skonstruowanym wg określonego szablonu. W związku z tym jest on czytelny dla człowieka pod warunkiem znajomości reguł dokumentów XML. Jednak co do zasady przeznaczony jest on do dalszego przetwarzania przy pomocy odpowiedniego oprogramowania, nie zaś do bezpośredniego przeglądania przez użytkowników.

Istnieje wiele rodzajów JPK. Do najczęściej spotykanych i stosowanych należą:

• JPK-VAT tworzony w oprogramowaniu księgowym takim jak DuoKomp Księga Podatkowa; zawiera informacje zarówno o transakcjach sprzedażowych jak i zakupowych oraz ich sposobie rozliczenia dla potrzeb podatku od towarów i usług (VAT); do okresów wrzesień 2020 lub III kw. 2020 musi być obowiązkowo generowany przed podatników rozliczających się z VAT i wysyłany organom podatkowym co miesiąc bez wezwania – tak jak deklaracja VAT-7 lub VAT-7K;
• JPK-V7M/K tworzony w oprogramowaniu księgowym takim jak DuoKomp Księga Podatkowa; zawiera ewidencję sprzedaży, ewidencję zakupów oraz deklarację VAT-7 (miesięczną lub kwartalną); od okresów październik 2020 oraz IV kw. 2020 zastępuje JPK-VAT; obowiązkowo generowany przed podatników rozliczających się z VAT i wysyłany organom podatkowym co miesiąc bez wezwania;
• JPK-FA tworzony w oprogramowaniu sprzedażowym takim jak Proste Faktury oraz DuoKomp Sprzedaż i Magazyn; zawiera on informacje nt. faktur sprzedażowych wystawionych w zadanym czasie; w obecnie obowiązującym stanie prawnym podatnik ma obowiązek dostarczenia go organom podatkowym na ich wyraźne żądanie;
• JPK-PKPIR tworzony w oprogramowaniu księgowym takim jak DuoKomp Księga Podatkowa; zawiera informacje o treści podatkowej księgi przychodów z zadanego okresu oraz pewien zakres informacji dotyczących całego roku podatkowego.

Jednolity plik kontrolny w programie DuoKomp Księga Podatkowa

Program DuoKomp Księga Podatkowa umożliwia tworzenie następujących rodzajów jednolitego pliku kontrolnego:

• JPK-VAT
• JPK-V7M/K
• JPK-PKPIR

JPK-VAT

W celu utworzenia JPK-VAT można:

• wybrać odpowiednią opcję w menu głównym programu,
• kliknąć odpowiedni przycisk na pasku narzędzi okna głównego.

W oknie tworzenia nowego JPK-VAT należy wybrać w szczególności:

• okres za jaki ma być utworzony JPK,
• księgi źródłowe,
• cel utworzenia dokumentu,
• dane podatnika.

Po naciśnięciu przycisku Utwórz zostanie wygenerowany rejestr w postaci raportu z odpowiednimi podsumowaniami. Będzie on zawierał pozycje z wybranych ksiąg źródłowych spełniające następujące warunki:

• włączone jest dla nich rozliczanie VAT,
• data rozliczenia VAT mieści się w okresie dla którego generowany jest rejestr.

W części zakupowej JPK-VAT transakcje powiązane ze sprzedażą zwolnioną nie są uwzględniane. W związku z tym następuje w zasadzie pełne uzgodnienie JPK-VAT z deklaracją VAT-7(K), chociaż niewielkie różnice mogą wynikać z faktu, że JPK-VAT zawiera wszystkie kwoty z dokładnością do co grosza, zaś w deklaracji dokonywane jest przybliżenie do pełnych złotych.

W odróżnieniu od rejestrów tradycyjnych użytkownik nie dokonuje wyboru zakresu transakcji objętych rejestrem, gdyż jest on z góry zdeterminowany strukturą jednolitego pliku kontrolnego. W rzeczywistości jednak prawidłowe przyporządkowanie wartości do odpowiednich pól w strukturze wymaga więcej szczegółowych informacji niż w przypadku rejestrów tradycyjnych. W szczególności oprócz wyboru rodzaju transkacji dla poszczególnych księgowanych pozycji może zachodzić potrzeba rozszerzenia tej informacji poprzez wybranie dodatkowych ustawień w oknie, które pojawi się po kliknięciu przycisku Więcej (patrz zrzut ekranu). Jakkolwiek większość z nich dotyczy sytuacji rzadkich i nietypowych z punktu widzenia znakomitej większości użytkowników programu, nie należy tego całkowicie ignorować, gdyż w przeciwieństwie do deklaracji VAT-7 rejestry JPK są generowane przez program całkowicie automatycznie bez etapu pośredniego pozwalającego na uzupełnienie lub skorygowanie danych.

JPK-V7M/K

W celu utworzenia JPK-V7M/K można:

• wybrać odpowiednią opcję w menu głównym programu,
• kliknąć odpowiedni przycisk na pasku narzędzi okna głównego.

W oknie tworzenia nowego JPK-V7M/K należy wybrać w szczególności:

• okres za jaki ma być utworzony JPK,
• księgi źródłowe,
• zakres struktury JPK,
• cel wytworzenia dokumentu,
• urząd skarbowy, do którego adresowany jest dokument,
• dane podatnika.

Proces tworzenia JPK-V7M/K jest nieco bardziej skomplikowany aniżeli w przypadku JPK-VAT. Przede wszystkim dlatego, że JPK-V7 może i zwykle zawiera nie tylko ewidencje sprzedaży i zakupów, ale również deklarację VAT-7. Program umożliwia dość elastyczne ustawienie zakresu struktury, które obejmuje nie tylko wszystkie opcje przewidziane prawem, ale również kilka możliwości przydatnych w ogólniejszym kontekście wymiany danych pomiędzy systemami teleinformatycznymi.

Jeśli w oknie tworzenia nowego JPK-V7M/K kliknięty zostanie przycisk Dalej, kolejne kroki są następujące:

1. Okno zawierające listę dowodów księgowych, które program znalazł w wybranych księgach źródłowych, dla których wybrano opcję rozliczenia VAT, krórych data rozliczenia VAT mieści się w wybranym okresie oraz które nie są zakupami powiązanymi ze sprzedażą zwolnioną. Okno to zawiera dość szczegółowe informacje o sposobach księgowania VAT wybranych dla poszczególnych dowodów (patrz również niżej) i umożliwia wybranie do dalszego przetwarzania zarówno wszystkich jak i tylko niekórych z nich. Typowym przypadkiem jest jednak wybór wszystkich. Jeśliby zdarzyło się, że okres jaki obejmują ewidencje różni się od okresu objętego częścią deklaracyjną, wówczas lista obejmuje dowody z szerszego okresu.
2. Jeżeli zakres struktury obejmuje deklarację VAT-7, pojawi się okno podglądu i edycji pól deklaracji. Wstępnie wszystkie pola ustawione zostają na podstawie ksiąg źródłowych i z reguły nie ma powodu wprowadzania zmian. Nie mniej jednak użytkownik powinien w każdym wypadku przejrzeć wartości i zaznaczenia poszczególnych pól, aby upewnić się, że wypełnione zostało wszystko i w prawidłowy sposób. Co więcej wyjątkiem, który ma miejsce zawsze jest ostatnie pole deklaracji na karcie Inne, a mianowicie pole Pouczenia. Nie jest ono domyślnie zaznaczone i użytkownik musi to za każdym razem zrobić własnoręcznie.
3. Podgląd wytworzonego JPK-V7M/K z opcją zatwierdzenia jego treści przez użytkownika, a następnie zapisanie go na dysku w postaci pliku.

JPK-V7M/K jest strukturą dużo bardziej szczegółową i skomplikowaną niż JPK-VAT. Aby wytworzyć prawidłowy JPK-V7M/K, każde księgowanie musi mieć poprawnie ustawione wszystkie parametry z sekcji VAT wpisu do ksiegi, w tym również szczegółowe parametry dostępne w oknie, które pojawi się po kliknięciu przycisku Więcej (patrz zrzut ekranu). Jak widać, są one dużo bardziej złożone niż w przypadku JPK-VAT i zajmują kilka kart dość dużego okna, ale użytkownik musi bezwzględnie dopilnować ich zgodności ze stanem rzeczywistym. Aby ułatwić upewnienie się, że wszystko ustawiono prawidłowo, parametry te są co do zasady widoczne również w opisanym wyżej oknie wyboru księgowań do przetworzenia w JPK-V7M/K. Dużą pomocą jest również podgląd wytworzonego JPK jaki pojawia się przed zapisaniem go na dysku.

Rozszerzony zakres parametrów jest wprost konsekwencją wprowadzenia JPK-V7M/K za okresy od października 2020 oraz IV kw. 2020. Dlatego widoczne na powyższym zrzucie okno dostępne jest dopiero począwszy od tych okresów. Dla okresów wcześniejszych wyświetlane jest nadal okno widoczne w sekcji opisującej JPK-VAT, gdyż nowe parametry nie mają do nich zastosowania.

JPK-PKPIR

W celu utworzenia JPK-PKPIR można:

• wybrać odpowiednią opcję w menu głównym programu,
• kliknąć odpowiedni przycisk na pasku narzędzi okna głównego.

W oknie tworzenia nowego JPK-PKPIR należy wybrać w szczególności:

• okres za jaki ma być utworzony JPK,
• dokładnie jedną księgę źródłową,
• urząd skarbowy do którego jest adresowany JPK,
• dane podatnika.

Ponieważ JPK-PKPIR oprócz informacji o indywidualnych wpisach do księgi zawiera pewien zakres danych z podsumowania służącego do obliczenia dochodu wg objaśnień do podatkowej księgi przychodów i rozchodów, w tym remanentów sporządzanych na początek i koniec roku podatkowego, a niezależnie od tego również ewentualnych remanentów śródrocznych, użytkownik powinien w każdym wypadku dopilnować, aby księga zawierała kompletną i prawidłową informację nt. sporządzanych spisów z natury.

Prezentacja i przetwarzanie JPK

Format XML zasadniczo stanowi sposób zautomatyzowanej wymiany danych pomiędzy systemami informatycznymi i nie jest w założeniu przeznaczony do analizy przez człowieka. Nie mniej jednak ma on formę tekstową czytelną i zrozumiałą dla ludzi. Dlatego po wygenerowaniu JPK program wyświetli go w osobnym oknie podglądu i pozwoli podjąć użytkownikowi ostateczną decyzcję czy plik zapisać czy też zmienić jeszcze ustawienia. Jeżeli zapisany plik przeznaczony jest do wysłania go organom skarbowym, należy to zrobić przy pomocy osobnego programu Klient JPK udostępnianego przez Ministerstwo Finansów RP.

Raportowanie problemów

Jednolity Plik Kontrolny jest zbudowany wg określonego schematu, który powinien być ściśle przestrzegany. Schemat ten obejmuje zarówno samą w sobie strukturę dokumentu XML, jak i szablony wprowadzanych do niego wartości (np. danych podatnika i kontrahentów, kwot, itd.). Program DuoKomp Księga Podatkowa zapewnia zgodność ze strukturą, ale w zakresie umieszczanych w niej wartości jest w dużej mierze uzależniony od tego co zostało wprowadzone przez użytkowników programu. Dlatego jeśli np. wpisany adres email podatnika nie spełnia wymogów wzorca, to wygenerowany JPK nie będzie poprawny. Jeżeli wystąpią tego rodzaju problemy, pojawi się wówczas okno jak na zrzucie ekranu poniżej. Widocznej tam listy problemów nie należy ignorować, gdyż ich wystąpienie stwarza duże prawdopodobieństwo, że JPK nie będzie mógł być przetworzony przez inne odpowiednie do tego oprogramowanie.